Mozambique được đánh giá rất thành công trong việc chuyển đổi từ 1 nền kinh tế bất ổn sang 1 nền kinh tế hàng đầu của châu Phi nhờ vào chính sách thu hút đầu tư nước ngoài rất thành công, đặc biệt là trong lĩnh vực khai thác khí và khoáng sản. Năm 2013 Mozambique thu hút được 5,9 tỷ USD đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các cảng biển của Mozambique là đầu mối quá cảnh hàng hóa cho các nước láng giềng không có biển như Zambia, Zimbabwe. Tăng trưởng kinh tế của Mozambique đạt trên 7% trong 3 năm qua và đạt trên 8% trong năm 2014. Nhu cầu nhập khẩu hàng hóa của Mozambique tăng cao phục vụ các dự án khai thác khí đốt, các khoản đầu tư công lớn, và các dự án phát triển hạ tầng.
Năm 2014 Mozambique xuất khẩu khoảng 4,5 tỷ USD và nhập khẩu 10,5 tỷ USD. Các mặt hàng xuất khẩu chính là nhôm, tôm, hạt điều, bông, đường, cam, gỗ. Các mặt hàng nhập khẩu chính là máy móc thiết bị, phương tiện vận tải, xăng dầu, hóa chất, sắt thép, lương thực thực phẩm, quần áo may sẵn.
Năm 2014 Việt Nam xuất khẩu sang Mozambique đạt 78.561.898 USD, Việt Nam nhập khẩu khoảng 12 triệu USD. Các mặt hàng xuất khẩu chính là: Xi măng, điện thoại, gạo, thiết bị viễn thông, dây cáp điện … Các mặt hàng nhập khẩu chính là: Bông, cám, tôm, gỗ, sắt thép phế liệu …
Chính phủ Mozambique và cộng đồng doanh nghiệp Mozambique rất quan tâm đến việc phát triển quan hệ kinh tế, thương mại và đầu tư với Việt nam. Tại buổi làm việc với Bộ Công Thương Mozambique, ông Celio Elias Zaqueu Nhachungue - Tổng cục Phó Tổng cục Hợp tác Quốc tế, Bộ Công Thương Mozambique khẳng định và bày tỏ mong muốn thúc đẩy quan hệ với Việt Nam. Mozambique sẵn sàng ký biên bản ghi nhớ về việc thúc đẩy xuất khẩu gạo từ Việt Nam sang Mozambique.
Ông Godinho Alves, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư Mozambique đề nghị kết nối mạng thông tin đầu tư của Mozambique và Việt Nam để cung cấp thông tin cho các nhà đầu tư của hai nước và sẵn sàng đàm phán ký kết Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư nhằm khuyến khích và bảo hộ các nhà đầu tư Việt Nam tại Mozambique. Mozambique kêu gọi đầu tư vào các ngành sản xuất xi măng, sản xuất nông nghiệp, phát triển du lịch.
Tại buổi làm việc với Phòng Thương mại Mozambique, ông Manuel Notico, Tổng Thư ký Phòng Thương mại Mozambique khẳng định, cộng đồng doanh nghiệp Mozambique rất quan tâm đến quan hệ thương mại với Việt Nam. “Đề nghị tích cực hơn nữa trong việc triển khai thực hiện Biên bản Ghi nhớ giữa Phòng Thương mại Mozambique và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam ký năm 2003 nhân dịp chuyến thăm Mozambique của Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa.”- ông Manuel Notico kiến nghị.
Đặc biệt, trong buổi làm việc với công ty đa ngành Monte Binga, ông Antonio Manuel Pondja, Tổng Giám đốc mong muốn hợp tác với Việt Nam trong nhiều lĩnh vực trong đó có hợp tác trồng lúa. Trong nhiều năm qua Việt Nam đã giúp Mozambique trồng lúa thử nghiệm thành công. Trên cơ sở đó, Chính phủ Mozambique đặt mục tiêu tăng cường an ninh lương thực với việc phát triển ngành sản xuất lúa gạo. Chính phủ Mozambique đã giao nhiệm vụ cho công ty đa ngành Monte Binga kêu gọi đầu tư nước ngoài để lập dự án liên doanh trồng lúa. Phía Mozambique sẽ cung cấp đất và xây dựng cơ sở hạ tầng, phía Việt Nam đưa lao động sang tổ chức trồng lúa. Đây là cơ hội tốt cho Việt Nam tăng xuất khẩu lao động, đặc biệt là lao động nông nghiệp là thế mạnh của Việt Nam.
Quảng bá cà phê tại nhà hàng Bambou.
Là dự án đầu tư của Tập đoàn Viễn thông Quân đội (VIETTEL) tại Mozambique trong lĩnh vực mạng điện thoại di động, chỉ sau hơn 3 năm đi vào hoạt động, Công ty Movitel đã trở thành nhà mạng lớn nhất Mozambique với hơn 4 triệu thuê bao, phủ sóng đến toàn bộ 148 huyện của Mozambique. Tại buổi làm việc với lãnh đạo công ty Movitel, Thương vụ Việt Nam đã trao đổi việc phối hợp với công ty tổ chức trung tâm trưng bầy và phân phối hàng xuất khẩu của Việt Nam tại 148 trung tâm huyện của Movitel trên toàn lãnh thổ Mozambique. Công ty Movitel thường xuyên có các hoạt động khuyến mại, hỗ trợ địa phương, cứu trợ đồng bào bị thiên tai lũ lụt và sẽ sử dụng hàng Việt Nam trong các hoạt động này để kết hợp quảng bá hàng Việt Nam.
Cà phê Việt Nam, đặc biệt là sản phẩm cà phê hòa tan 3 trong 1 rất được ưa chuộng tại Mozambique. Các gói cà phê hòa tan 3 trong 1 của Việt Nam được sử dụng làm tặng phẩm đối ngoại luôn được đánh giá cao ở khắp mọi nơi. Nhiều khách hàng Mozambique tìm đến Đại sứ quán Việt Nam hỏi chỗ mua cà phê Việt Nam. Tại một nhà hàng Việt nam, cà phê Việt Nam được bán với giá tương đương 2,5 USD một cốc vẫn được khách hàng Mozambique trân trọng và ưa chuộng. Nhân dịp chuyến công tác, Thương vụ Việt Nam tại Nam Phi đã báo cáo kiến nghị Đại sứ quán Việt Nam tại Nam Phi tổ chức đợt hoạt động quảng bá mặt hàng cà phê Việt Nam tại Mozambique. bên cạnh đó, Thương vụ làm việc với các doanh nghiệp Việt Nam đang làm ăn tại Mozambique tổ chức các hoạt động trưng bày, giới thiệu sản phẩm và bán cà phê Việt Nam tại các nhà hàng Việt Nam tại Mozambique.
Nguyễn Hồng Tiến- Tham tán TM VN tại Nam Phi