1. Tình hình ĐTNN 9 tháng đầu năm 2022

1.1. Tình hình hoạt động

Vốn thực hiện:

Tính tới 20/9/2022, ước tính các dự án đầu tư nước ngoài đã giải ngân được khoảng 15,4 tỷ USD, tăng 16,1% so với cùng kỳ năm 2021 và tăng 5,7 điểm phần trăm so với 8 tháng đầu năm.

Tình hình xuất, nhập khẩu:

Xuất khẩu: Kim ngạch xuất khẩu của khu vực ĐTNN tiếp tục tăng trong 9 tháng đầu năm 2022 với mức tăng cao hơn 8 tháng. Xuất khẩu (kể cả dầu thô) ước đạt trên 210,8 tỷ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ, chiếm 74% kim ngạch xuất khẩu. Xuất khẩu không kể dầu thô ước đạt gần 209,1 tỷ USD, tăng 18,3% so với cùng kỳ, chiếm 73,4% kim ngạch xuất khẩu cả nước.

Nhập khẩu: Nhập khẩu của khu vực ĐTNN ước đạt 181,78 tỷ USD, tăng 13,8 % so cùng kỳ và chiếm 65,2% kim ngạch nhập khẩu cả nước.

Tính chung trong 9 tháng đầu năm 2022, khu vực ĐTNN xuất siêu trên 29 tỷ USD kể cả dầu thô và xuất siêu trên 27,3 tỷ USD không kể dầu thô. Trong khi đó, khu vực doanh nghiệp trong nước nhập siêu trên 23,3 tỷ USD.

1.2. Tình hình đăng ký đầu tư

Tính đến 20/9/2022, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà ĐTNN đạt hơn 18,7 tỷ USD, bằng 84,7% so với cùng kỳ năm 2021 và giảm 3 điểm phần trăm so với 8 tháng. Tuy vốn đầu tư đăng ký mới giảm, nhưng cả vốn đầu tư điều chỉnh và GVMCP vẫn tiếp tục tăng so với cùng kỳ. Cụ thể:

Vốn đăng ký mới: Có 1.355 dự án mới được cấp GCNĐKĐT (tăng 11,8% so với cùng kỳ), tổng vốn đăng ký đạt 7,12 tỷ USD (giảm 43% so với cùng kỳ).

Vốn điều chỉnh: Có 769 lượt dự án đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư (tăng 13,4% so với cùng kỳ), tổng vốn đăng ký tăng thêm đạt trên 8,3 tỷ USD (tăng 29,9% so với cùng kỳ).

Góp vốn, mua cổ phần: Có 2.697 lượt GVMCP của nhà ĐTNN (giảm 4,7% so với cùng kỳ), tổng giá trị vốn góp đạt trên 3,28 tỷ USD (tăng 1,9% so với cùng kỳ).

Theo ngành:

Các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 18 ngành trong tổng số 21 ngành kinh tế quốc dân. Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đạt trên 12,1 tỷ USD, chiếm 64,6% tổng vốn đầu tư đăng ký. Ngành kinh doanh bất động sản đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư trên 3,5 tỷ USD, chiếm 18,7% tổng vốn đầu tư đăng ký. Tiếp theo lần lượt là các ngành hoạt động chuyên môn khoa học công nghệ, bán buôn và bán lẻ với vốn đăng ký đạt lần lượt 676,9 triệu USD và 617,9 triệu USD. Còn lại là các ngành khác.

Xét về số lượng dự án mới, các ngành bán buôn bán lẻ, công nghiệp chế biến chế tạo và hoạt động chuyên môn khoa học công nghệ thu hút được nhiều dự án nhất, chiếm lần lượt 30%, 25,7% và 15,9% tổng số dự án.

Theo đối tác đầu tư:

Đã có 97 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2022. Trong đó, Singapore dẫn đầu với tổng vốn đầu tư trên 4,75 tỷ USD, chiếm 25,3% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam, giảm 24,3% so với cùng kỳ 2021[1]; Hàn Quốc đứng thứ hai với trên gần 3,8 tỷ USD[2], chiếm 20,3% tổng vốn đầu tư, giảm 2,38% so với cùng kỳ. Nhật Bản đứng thứ 3 với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 1,9 tỷ USD, chiếm 10,2% tổng vốn đầu tư. Tiếp theo là Trung Quốc, Đan Mạch, Hồng Kông.

Theo số lượng dự án, Hàn Quốc vẫn là đối tác có nhà đầu tư quan tâm và đưa ra các quyết định đầu tư mới cũng như mở rộng dự án đầu tư và GVMCP nhiều nhất trong 9 tháng năm 2022 (chiếm 21,4% số dự án mới, 36% số lượt điều chỉnh và 35% số lượt GVMCP).

Theo địa bàn đầu tư:

Các nhà ĐTNN đã đầu tư vào 53 tỉnh, thành phố trên cả nước trong 9 tháng đầu năm 2022. TP Hồ Chí Minh dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 2,96 tỷ USD, chiếm 15,8% tổng vốn đầu tư đăng ký và tăng 26,2% so với cùng kỳ năm 2021. Bình Dương đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư trên 2,7 tỷ USD, chiếm 14,4% tổng vốn, tăng trên 58% so với cùng kỳ. Bắc Ninh xếp thứ ba với tổng vốn đầu tư đăng ký gần trên 1,78 tỷ USD, chiếm 9,5% tổng vốn và tăng gấp 2,1 lần so với cùng kỳ năm 2021[3]. Tiếp theo lần lượt là Thái Nguyên, Hải Phòng, Đồng Nai.

Nếu xét về số dự án mới, các nhà ĐTNN vẫn tập trung đầu tư nhiều tại các thành phố lớn, có cơ sở hạ tầng thuận lợi như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội. Trong đó, TP Hồ Chí Minh dẫn đầu về số dự án mới (41,8%), số lượt GVMCP (66,6%) và đứng thứ hai về số lượt dự án điều chỉnh vốn (14,8% sau Hà Nội là 18,4%).

2. Nhận xét về tình hình đầu tư nước ngoài trong 9 tháng đầu năm 2022.

- Vốn đầu tư thực hiện của các dự án ĐTNN trong 9 tháng đầu năm 2022 đạt mức tăng cao nhất từ đầu năm, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2021 và tăng 5,7 điểm phần trăm so với 8 tháng. Các doanh nghiệp đang không ngừng phục hồi, duy trì và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.

- Điều chỉnh vốn đầu tư của nhà ĐTNN vẫn tiếp tục tăng trong 9 tháng. Mức tăng (29,9%) tuy giảm 20,8 điểm phần trăm so với 8 tháng song vẫn là con số khá ấn tượng, khẳng định niềm tin của nhà ĐTNN đối với kinh tế, môi trường đầu tư của Việt Nam và đưa ra các quyết định đầu tư mở rộng dự án hiện hữu của nhà ĐTNN. Tốc độ tăng về số lượt dự án điều chỉnh vốn tiếp tục tăng, đạt mức cao hơn 6 tháng đầu năm[4]. Quy mô điều chỉnh vốn bình quân/dự án tang 14,5% so với cùng kỳ[5]. Nhiều dự án sản xuất, chế tạo các sản phẩm điện tử, công nghệ cao được tăng vốn với quy mô lớn[6] trong 9 tháng đầu năm.

- Vốn đầu tư đăng ký mới trong 9 tháng vẫn giảm so với cùng kỳ song số dự án đầu tư mới đang tăng lên theo từng tháng kể từ đầu năm[7]. Vốn đầu tư đăng ký mới giảm là do các nguyên nhân sau:

(i) Các chính sách kiểm soát dịch Covid-19 đã làm cho các nhà đầu tư nước ngoài gặp khó khăn trong việc di chuyển tới Việt Nam để tìm hiểu cơ hội đầu tư cũng như thực hiện thủ tục đăng ký dự án đầu tư mới trong các tháng cuối năm 2021, từ đó ảnh hưởng đến số lượng dự án đầu tư được cấp mới trong các tháng đầu năm 2022.

(ii) Thị trường toàn cầu đứng trước nhiều biến động do ảnh hưởng của cuộc xung đột địa – chính trị tại châu Âu, áp lực lạm phát tăng cao, đứt gãy chuỗi cung ứng đang ảnh hưởng tiêu cực đến dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của các nền kinh tế lớn, đặc biệt là các đối tác đầu tư của Việt Nam.

(iii) Các tháng đầu năm 2022 không có nhiều dự án có vốn đầu tư lớn trên 100 triệu USD như cùng kỳ năm 2021. Riêng các dự án này đã chiếm tới 62,3% tổng vốn đăng ký mới của 9 tháng năm 2021, đặc biệt trong đó có dự án Nhà máy điện LNG Long An I và II có vốn đầu tư trên 3,1 tỷ USD và dự án nhiệt điện Ô Môn II có vốn đầu tư trên 1,3 tỷ USD. Trong khi đó, 9 tháng 2022, chỉ có một số ít dự án đầu tư mới có quy mô vốn trên 100 triệu USD và chỉ chiếm 37,2% tổng vốn đầu tư của 9 tháng.

- Xuất khẩu của khu vực ĐTNN trong 9 tháng năm 2022 đạt mức tăng cao hơn so với 8 tháng[8]. Với mức tăng cao, khu vực ĐTNN đã bù đắp được phần nhập siêu 23,3 tỷ USD của khu vực doanh nghiệp trong nước, giúp cả nước xuất siêu trên 5,68 tỷ USD trong 9 tháng (cao hơn đáng kể so với mức xuất siêu 1,58 tỷ USD trong 8 tháng).

3. Tình hình ĐTNN luỹ kế tới 20/9/2022

Tính lũy kế đến ngày 20/9/2022, cả nước có 35.725 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký đạt 431,56 tỷ USD. Vốn thực hiện lũy kế của các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 267 tỷ USD, bằng 61,9% tổng vốn đầu tư đăng ký còn hiệu lực.

- Theo ngành: các nhà ĐTNN đã đầu tư vào 19/21 ngành trong hệ thống phân ngành kinh tế quốc dân. Trong đó, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm tỷ trọng cao nhất với trên 256,4 tỷ USD (chiếm 59,4% tổng vốn đầu tư). Tiếp theo là các lĩnh vực kinh doanh bất động sản với gần 65,5 tỷ USD (chiếm 15,1% tổng vốn đầu tư); sản xuất, phân phối điện với gần 36,4 tỷ USD (chiếm 8,4% tổng vốn đầu tư).

- Theo đối tác đầu tư: Hiện có 139 quốc gia, vùng lãnh thổ có dự án đầu tư còn hiệu lực tại Việt Nam. Trong đó, đứng đầu là Hàn Quốc với tổng vốn đăng ký trên 80,5 tỷ USD (chiếm 18,6% tổng vốn đầu tư). Singapore đứng thứ hai với hơn 70 tỷ USD (chiếm 16,3% tổng vốn đầu tư), tiếp theo lần lượt là Nhật Bản, Đài Loan, Hồng Kông, ...

- Theo địa bàn: các nhà ĐTNN đã có mặt ở toàn bộ 63 tỉnh, thành phố trong cả nước, trong đó TP Hồ Chí Minh vẫn là địa phương dẫn đầu trong thu hút ĐTNN với trên 55,4 tỷ USD (chiếm 12,8% tổng vốn đầu tư); tiếp theo là Bình Dương với trên 39,6 tỷ USD (chiếm 9,2% tổng vốn đầu tư); Hà Nội với trên 38,1 tỷ USD (chiếm 8,8% tổng vốn đầu tư).