Phân tích những nội dung chính của dự thảo Thông tư, đại diện của Cục Giám sát quản lý về hải quan (TCHQ) cho biết, trên cơ sở đã hướng dẫn về thủ tục hải quan đối với DNCX tại Điều 49 Thông tư 128/2013/TT-BTC và Điều 24 Thông tư 22/2014/TT-BTC, dự thảo Thông tư thống nhất theo hướng quy định thủ tục hải quan theo mục đích sản xuất và quản lý theo phương thức xuất- nhập- tồn. Đồng thời hướng dẫn thống nhất để DNCX chốt tồn và chuyển làm thủ tục theo đúng mục đích sản xuất.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Luật Hải quan 2014 và Nghị định 164/2013/NĐ-CP, dự thảo Thông tư quy định một số nội dung như: Đối với việc thành lập chi nhánh của DNCX khi thực hiện quyền kinh doanh: Chỉ yêu cầu DNCX khi thực hiện quyền phải hạch toán riêng hoạt động này và tổ chức, lưu giữ hàng hóa riêng (không chung với hàng hóa DN sản xuất).

Việc thanh lý hàng hóa của DNCX theo hướng DNCX mở tờ khai chuyển đổi mục đích sử dụng, chính sách thuế, chính sách mặt hàng áp dụng tại thời điểm mở tờ khai chuyển mục đích sử dụng (trừ trường hợp tại thời điểm NK ban đầu đã thực hiện đầy đủ chính sách NK).

Cùng với đó, dự thảo Thông tư còn tạo điều kiện cho DN trong việc quy định DNCX tự lưu định mức và xuất trình khi cơ quan Hải quan yêu cầu (như đối với DN nhập nguyên liệu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu, gia công cho đối tác nước ngoài).

Hay quy định khi mua bán, thanh lý DNCX không phải làm thủ tục hải quan trong trường hợp hàng hóa DNCX mua từ nội địa hoặc nhập khẩu từ nước ngoài đã nộp đủ các loại thuế theo quy định.

Đặc biệt, quy định còn tạo điều kiện hơn về thủ tục gia công giữa 2 DNCX, không yêu cầu phải làm thủ tục hải quan khi giao nhận nguyên liệu, vật tư, sản phẩm trong quá trình thực hiện hợp đồng gia công, tuy nhiên phải báo cáo nhập- xuất- tồn đối những hàng hóa này định kỳ cùng với báo cáo nhập – xuất – tồn nguyên liệu, vật liệu NK theo mục đích sản xuất.

Theo đó, việc báo cáo hàng hóa NK từ nước ngoài, mua từ nội địa theo mục đích tiêu dùng, DNCX trong khu chế xuất hay ngoài khu chế xuất đều thực hiện báo cáo số lượng hàng hóa tiêu dùng NK từ nước ngoài và mua từ nội địa.

Hiện nay, chỉ DNCX ngoài khu mới phải báo cáo nội dung này. Tuy nhiên, chính sách quản lý đối với DNCX trong khu và ngoài khu không khác nhau, bộ phận giám sát cổng khu chế xuất chỉ giám sát khi cần thiết theo quyết định của Cục trưởng Cục Hải quan.

Bên cạnh đó, đại diện Cục giám sát quản lý về hải quan cũng cho biết, về thủ tục, dự thảo Thông tư cũng quy định: Không làm thủ tục đối với hàng hóa thuộc Danh mục không làm thủ tục hải quan khi bán từ nội địa; Hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan khi bán ra nội địa, bán sang khu phi thuế quan khác thuộc Khu kinh tế cửa khẩu không phải làm thủ tục hải quan; việc bán hàng miễn thuế cho khách tham quan du lịch sẽ thực hiện bán hàng đúng đối tượng và tiến hành hoàn thuế với cơ quan Hải quan (nội dung này BTC sẽ có hướng dẫn cụ thể sau) .