Đại sứ đánh giá như thế nào về việc sử dụng vốn ODA Nhật Bản tại Việt Nam?
Trong 20 năm qua, kể từ khi chúng tôi nối lại việc cung cấp ODA cho Việt Nam, Nhật Bản đã trở thành nhà tài trợ ODA song phương hàng đầu của Việt Nam. Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với việc cải thiện an sinh xã hội trong nước, mà còn đối với sự ổn định và phát triển ở Đông Á. Do vậy, Việt Nam đã trở thành một trong những nước được ưu tiên nhất đối với vốn ODA của Nhật Bản. Trên thực tế, ODA Nhật Bản dành cho Việt Nam ngày càng tăng. Trong năm tài chính vừa qua, Nhật Bản đã cung cấp 2,7 tỷ USD vốn ODA cho Việt Nam.
Chính phủ hai nước đã làm việc cùng nhau để có thể sử dụng vốn ODA của Nhật Bản vào các công trình then chốt tại Việt Nam, như cảng Hải Phòng, Quốc lộ 5, Sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất… Những công trình này đã góp phần không nhỏ vào phát triển kinh tế của Việt Nam và hội nhập quốc tế.
Đến nay, vốn ODA của Nhật Bản dành cho Việt Nam đã giải ngân được bao nhiêu?
Tính đến năm 2010, Nhật Bản đã giải ngân gần 10 tỷ USD vốn ODA dành cho Việt Nam. Trong năm tài chính vừa qua (tháng 4/2011 - tháng 3/2012), vốn ODA Nhật Bản dành cho Việt Nam đã giải ngân đạt 1,35 tỷ USD.
Nhật Bản có tiếp tục dành ODA cho Việt Nam để thực hiện các dự án kết cấu hạ tầng không, thưa Đại sứ?
Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam phát triển, đặc biệt trong việc góp phần giúp Việt Nam cơ bản trở thành một nước công nghiệp hóa vào năm 2020. Nói cách khác, chúng tôi muốn hỗ trợ Việt Nam thích nghi tốt hơn với cơ chế thị trường và cải thiện tính cạnh tranh. Để làm được điều này, cần sử dụng ODA thật hiệu quả trong việc cải thiện thể chế và quản trị, phát triển nhân lực, phát triển các dự án kết cấu hạ tầng, các dự án xã hội và môi trường.
Trong các dự án này, phát triển kết cấu hạ tầng cùng với hỗ trợ kỹ thuật sẽ vẫn là trọng tâm hàng đầu của ODA Nhật Bản tại Việt Nam. Hiện tại, chúng tôi hỗ trợ Việt Nam phát triển các dự án giao thông cốt yếu đối với việc xuất nhập khẩu và đầu tư như các dự án cầu Nhật Tân, cảng Cái Mép, cảng Lạch Huyện, cũng như các dự án năng lượng như Nhiệt điện Ô Môn, Nhiệt điện Nghi Sơn.
Ngoài ra, để đẩy nhanh phát triển kết cấu hạ tầng, chúng tôi đã thảo luận với phía Việt Nam về quy hoạch tổng thể các dự án hạ tầng quan trọng của Việt Nam. Các cuộc thảo luận đã làm rõ tầm quan trọng đối với việc thu hút các nhà đầu tư tư nhân thông qua mô hình hợp tác công - tư (PPP) và các kế hoạch khác, nhằm đáp ứng nhu cầu to lớn của việc phát triển kết cấu hạ tầng.
Nhật Bản có gặp khó khăn gì khi cung cấp ODA cho Việt Nam không?
Điều quan trọng ở đây là phải hoàn thiện các dự án đang triển khai theo đúng kế hoạch, với kết quả tốt nhất. Trong bối cảnh Nhật Bản đang siết chặt ngân sách, chúng ta phải đáp ứng các yêu cầu về sử dụng ODA thật hiệu quả. Kết quả của các dự án hiện tại sẽ là cơ sở giải trình cho các chính sách ODA trong tương lai.
Ngoài ra, các dự án ODA cần được kết nối phù hợp với khung khổ chính sách toàn diện. Ví dụ, đối với dự án giao thông đô thị, điều cần thiết không chỉ là xây dựng các tuyến đường sắt, mà còn là tạo ra các hệ thống giao thông hiệu quả và các biện pháp thu hút hành khách. Chính phủ cần đưa ra các ưu tiên chiến lược trong phát triển kinh tế, vạch ra các biện pháp chính sách hiệu quả, bao gồm cả việc sử dụng ODA một cách phù hợp. Chúng tôi sẽ làm hết sức mình để hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực này.
Tại Hội nghị CG 2012, Nhật Bản đưa ra cam kết dành bao nhiêu vốn ODA cho Việt Nam, thưa Đại sứ?
Chính phủ Nhật Bản cam kết dành cho Việt Nam 2,6 tỷ USD vốn ODA trong năm 2013, tương đương mức của năm 2012.