Cuộc họp do Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, Ủy ban Kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (KEIDANREN) tổ chức theo hình thức trực tuyến. Tham gia cuộc họp phía Việt Nam có đại diện các Bộ: Công Thương, Giao thông Vận tải, Lao động Thương binh và Xã hội, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, Tài chính, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước. Về phía Nhật Bản có Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam, Ủy ban kinh tế Việt Nam - Nhật Bản (KEIDANREN), JICA, JETRO, JBIC, Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam.
Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản được khởi xướng từ tháng 4 năm 2003, là sự hợp tác đặc biệt giữa hai Chính phủ Việt Nam và Nhật Bản. Thông qua việc thiết lập một diễn đàn đối thoại chính sách giữa các nhà đầu tư Nhật Bản với các Bộ, ngành liên quan của Việt Nam, Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản góp phần tạo dựng môi trường đầu tư và kinh doanh thông thoáng, minh bạch tại Việt Nam đồng thời đưa ra những khuyến nghị chính sách mang tính xây dựng, làm thông tin tham khảo trong quá trình hoàn thiện luật pháp, chính sách cho các cơ quan chức năng của Việt Nam.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phát biểu khai mạc. Ảnh: MPI
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản đã đạt được nhiều thành tựu to lớn và ngày càng phát triển tốt đẹp. Mối quan hệ sâu rộng, tin cậy, hợp tác, chia sẻ, ủng hộ, có tính bổ trợ, cùng nhau phát triển này đã được hai bên thiết lập, củng cố và thúc đẩy ngày càng sâu sắc hơn.
“Chúng tôi rất cảm kích và trân trọng cảm ơn sự hỗ trợ tích cực, kịp thời của Chính phủ, Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản trong việc ủng hộ vắc-xin, thiết bị y tế và đóng góp vào quỹ vắc-xin. Những sự ủng hộ to lớn cả về tinh thần và vật chất này đã góp phần không nhỏ giúp Việt Nam dần kiểm soát được dịch Covid-19”, Bộ trưởng nói.
Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản là khuôn khổ đối thoại chính sách thiết thực và hiệu quả. Sự hợp tác tích cực của phía Nhật Bản với các bộ ngành Việt Nam qua 7 giai đoạn trong suốt hơn 18 năm đã góp phần không nhỏ trong việc xây dựng chính sách và cải thiện môi trường đầu tư của Việt Nam. Đồng thời mong muốn Nhật Bản quan tâm hơn nữa về thúc đẩy hợp tác về công nghiệp hóa, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam khởi nghiệp, tiếp nhận công nghệ, nâng tầm và kết nối với các doanh nghiệp Nhật Bản tham gia vào chuỗi giá trị, gia tăng hiệu quả hợp tác đầu tư.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng thông tin về tình hình kinh tế - xã hội của Việt Nam và cho biết, mặc dù chịu ảnh hưởng lớn từ các đợt bùng phát dịch Covid-19, Việt Nam vẫn là một trong những nền kinh tế trên thế giới duy trì được đà tăng trưởng dương. Nhìn chung, tình hình kinh tế - xã hội 9 tháng đầu năm 2021 đạt được một số kết quả tích cực; dịch bệnh dần được kiểm soát, các địa phương bắt đầu nới lỏng giãn cách xã hội, từng bước mở cửa phục hồi kinh tế trong trạng thái “bình thường mới”.
Trong 9 tháng đầu năm 2021, dòng vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đã có xu hướng hồi phục và tăng trưởng. Tổng vốn đăng ký đạt 22,15 tỷ USD, tăng 4,4% so với cùng kỳ. Đây là mức tăng trưởng cao so với mức chung của các nước trong khu vực và trên thế giới, cho thấy sự tin tưởng của nhà đầu tư vào Việt Nam. Với kết quả thu hút FDI tích cực, Việt Nam lần đầu tiên được UNCTAD đưa vào danh sách 20 quốc gia thu hút FDI hàng đầu thế giới.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cảm ơn Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam, đồng Chủ tịch KEIDANREN, các bộ, ngành và các nhóm công tác và cộng đồng doanh nghiệp trong việc triển khai sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong các giai đoạn qua và trong việc tham tham gia, đề xuất ý kiến để triển khai sáng kiến giai đoạn 8. Đồng thời khẳng định, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp Nhật Bản trong quá trình đầu tư kinh doanh tại Việt Nam để đem lại kết quả hợp tác đầu tư cho cả hai bên vì sự phát triển thịnh vượng chung.
Đồng Chủ tịch KEIDANREN Hideo Ichikawa phát biểu. Ảnh:MPI
Tại cuộc họp, các đồng Chủ tịch KEIDANREN cảm ơn và đánh giá cao Chính phủ, các Bộ, ngành của Việt Nam luôn quan tâm, tạo điều kiện và lắng nghe ý kiến từ phía doanh nghiệp Nhật Bản trong việc hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Đồng Chủ tịch KEIDANREN Hideo Ichikawa cảm ơn Bộ Kế hoạch và Đầu tư luôn quan tâm, hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại Việt Nam và tin tưởng hai bên tiếp tục chia sẻ, tăng cường các hoạt động nhằm thúc đẩy quan hệ hai nước ngày càng phát hơn nữa.
Dịch Covid-19 ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế, hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như đi lại giữa các nước; chuỗi cung ứng cũng ảnh hưởng lớn. Trong bối cảnh đó với việc thúc đẩy tiêm chủng, thực hiện các biện pháp phòng chống dịch để dịch bệnh sớm kiểm soát, các hoạt động kinh tế, giao lưu quay trở lại bình thường.
Ông Masayoshi Fujimoto cho rằng, với tiềm năng về dân số, ổn định về chính trị, xã hội và đạt tốc độ phát triển mạnh mẽ, Việt Nam tiếp tục là thị trường trường hấp dẫn các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, Việt Nam có đường bờ biển dài, lợi thế về địa chính trị; tham gia chuỗi liên kết, hội nhập kinh tế sâu rộng với các hiệp định thương mại thế hệ mới đã được ký kết. Việt Nam đạt kết quả tích cực trong thu hút FDI, đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo ông Masayoshi Fujimoto, trong thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh một cách bền vững; phát triển cơ sở hạ tầng, giao thông, năng lượng, cung cấp các ưu đãi đầu tư, tiếp tục có những hỗ trợ trong thời gian tới. Sáng kiến chung giai đoạn 8 có một số nội dung mới, trong đó có hoạt động đổi mới sáng tạo và KEIDANREN sẽ tiếp tục hỗ trợ các hoạt động này.
Đồng Chủ tịch Masayuki Hyodo đánh giá cao các cơ quan bộ ngành Việt Nam đã xem xét một cách rất nhiệt tình các đề xuất, kiến nghị của doanh nghiệp Nhật Bản để hoàn thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Trong thời gian tới, doanh nghiệp Nhật Bản tiếp tục thực hiện các hoạt động đầu tư chất lượng cao, chuyển giao công nghệ cho doanh nghiệp Việt Nam với mong muốn đóng góp cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Tại cuộc họp, đại biểu được nghe bài trình bày của các chuyên gia kinh tế trưởng, Viện Nghiên cứu cứu Kinh tế ASEAN và Đông Á; Trưởng ban Sáng kiến chung Nhật Bản - Việt Nam trình bày về tình hình kinh tế - xã hội và hậu Covid-19, phân tích triển vọng của Việt Nam và những giải pháp thực hiện để thu hút đầu tư hơn nữa; đưa ra những đề xuất chính sách cụ thể cho việc duy trì, tăng cường chuỗi cung ứng có tính kết nối…
Trình bày về kết quả thực hiện giai đoạn 7 và tầm nhìn, triển vọng của giai đoạn 8, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Nhất Hoàng cho biết, sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản đã trải qua 7 giai đoạn, với 430/525 tiểu hạng mục (tương đương 82%) trong Kế hoạch hành động đã được triển khai tốt và đúng tiến độ, 52/52 hạng mục cam kết đã thực hiện xong hoặc đang thực hiện. Kết quả này thể hiện sự nỗ lực của các cơ quan chính phủ Việt Nam trong việc triển khai Kế hoạch hành động, minh chứng cho chính sách kiên trì của Chính phủ trong việc không ngừng cải thiện môi trường đầu tư - kinh doanh tại Việt Nam.
Kế hoạch hành động giai đoạn 8 gồm 11 nhóm vấn đề, bao gồm: (1) Chế độ công bố và áp dụng án lệ/Chế độ thi hành án dân sự/ Chế độ cạnh tranh; (2) Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp; (3) Cải thiện các vấn đề môi trường lao động; (4) Thúc đẩy đầu tư cơ sở hạ tầng theo phương thức PPP; (5) Cải cách doanh nghiệp nhà nước và thị trường chứng khoán; (6) Phương thức thực hiện các biện pháp cụ thể nhằm tạo ra cơ cấu nguồn điện tốt nhất tại Việt Nam; (7) Nỗ lực cải thiện luật quy định liên quan đến việc xây dựng đường ống khí đốt tự nhiên, thúc đẩy nhập khẩu LNG; (8) Các vấn đề liên quan đến đất đai ; (9) Công nghiệp hỗ trợ; (10) Thúc đẩy hoạt động của Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) và hoạt động đổi mới sáng tạo tại địa phương, doanh nghiệp; (11) Phát triển nguồn nhân lực kỹ năng nghề cao.
Đặc biệt, trước bối cảnh kinh tế toàn cầu bị ảnh hưởng nghiêm trọng do tác động của dịch Covid-19 nhất là sự đứt gãy chuỗi cung ứng, hai phía đã thống nhất bổ sung 3 nhóm vấn đề mới về Công nghiệp hỗ trợ, Đổi mới sáng tạo và Phát triển nguồn nhân lực kỹ năng nghề cao nhằm đáp ứng sự dịch chuyển, tái cơ cấu, đa dạng hóa đầu tư của dòng vốn đầu tư sắp tới.
Đại sứ YAMADA Takio phát biểu. Ảnh: MPI
Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam YAMADA Takio đánh giá cao Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản giai đoạn 8 với các nội dung rõ ràng. Các nội dung của giai đoạn này sẽ được đánh giá vào năm 2023, đây cũng là năm hai nước Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và hy vọng, hai bên sẽ tiếp tục nỗ lực hợp tác và tích cực triển khai đúng các cam kết trong nội dung Kế hoạch hành động để mang đến thành công của giai đoạn 8 nhằm góp phần cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh của Việt Nam, hướng tới mục tiêu phát triển và thịnh vượng chung của cả cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản và doanh nghiệp Việt Nam.
Đại sứ YAMADA Takio nhấn mạnh, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, ảnh hưởng lớn đến các hoạt động của người dân và doanh nghiệp, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng của các nước trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh đó, những nội dung hai bên đưa ra cho giai đoạn tới, đặc biệt là bổ sung các nhóm nội dung mới về Công nghiệp hỗ trợ, Đổi mới sáng tạo và Phát triển nguồn nhân lực góp phần phát triển kinh tế, giải quyết được những khó khăn mà hai bên gặp phải. Đại sứ Đại sứ YAMADA Takio cảm ơn Chính phủ Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng như luôn lắng nghe và hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản. Đồng thời khẳng định, Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong công tác phòng chống dịch bệnh và phát triển kinh tế - xã hội.
Phát biểu kết thúc cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao nỗ lực của các nhóm công tác phía Nhật Bản cùng các bộ ngành phía Việt Nam đã tích cực thảo luận nhằm thống nhất nội dung Kế hoạch hành động. Trong bối cảnh hội nhập toàn cầu sâu rộng như hiện nay, với những cơ chế, khuôn khổ hợp tác kinh tế mới, Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản cần tập trung vào những phương pháp tiếp cận, cách thức triển khai mới phù hợp với thực tế nhằm đạt được những thành tựu hơn nữa.
Bên cạnh các nhóm vấn đề doanh nghiệp Nhật Bản quan tâm, Kế hoạch hành động giai đoạn 8 đã đề cập tới những vấn đề vĩ mô gắn với những khuyến nghị chính sách lớn, khả thi, góp phần cải thiện môi trường đầu tư Việt Nam, đẩy mạnh hơn nữa đầu tư của Nhật Bản vào Việt Nam và củng cố mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai quốc gia. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đề nghị phía Nhật Bản tăng cường thúc đẩy hợp tác về công nghiệp hóa, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam khởi nghiệp, tiếp nhận công nghệ, nâng tầm và kết nối với các doanh nghiệp Nhật Bản tham gia vào chuỗi giá trị, gia tăng hiệu quả hợp tác đầu tư.
Đồng thời đề nghị, sau cuộc họp hai bên phối hợp tổ chức các cuộc họp cấp kỹ thuật để tiếp tục thảo luận về nội dung cụ thể của từng nhóm vấn đề và báo cáo lên lãnh đạo hai bên xem xét.
Tại cuộc họp đã diễn ra Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ để chính thức bắt đầu triển khai Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản giai đoạn 8./.