Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn của Việt Nam nhưng do sản xuất lúa thâm canh (3 vụ/ năm) và sử dụng nhiều phân khoáng đã dẫn đến tình trạng suy thoái đất khiến năng suất canh tác lúa bị giảm.

Nhằm tìm kiếm các biện pháp canh tác cải thiện chất lượng đất cho sản xuất lúa bền vững ở Đồng bằng sông Cửu Long, Vương quốc Bỉ đã tài trợ triển khai Dự án SUSRICE tại huyện Trà Ôn, tỉnh Vĩnh Long từ năm 2017. Dự án hướng tới mục đích cải thiện chất lượng đất và năng suất lúa bằng cách giới thiệu luân canh cây trồng (ngô, đậu xanh) và bón phân hữu cơ. Để khôi phục độ phì nhiêu của đất, Trường Đại học Cần Thơ đã phối hợp với Trường Đại học Ghent (Bỉ) đồng nghiên cứu các mô hình tập trung vào luân canh cây trồng thay thế cho độc canh lúa và sử dụng phân hữu cơ.

Vùng trồng lúa được thử nghiệm luân canh tại Vĩnh Long

Thử nghiệm thực địa đã được tiến hành trong 9 mùa vụ liên tiếp. Kết quả nghiên cứu cho thấy kết quả tích cực của luân canh lúa và cây trồng khác kết hợp với bón phân hữu cơ tăng năng suất lúa, chất lượng đất và sử dụng nước hiệu quả, đồng thời mang lại thu nhập cao hơn cho nông dân. Việc luân canh cũng mang lại kết quả khả quan về giảm hiệu ứng nhà kính tạo ra trong quá trình canh tác lúa. Dự án cũng đang hướng tới chuyển giao các kỹ thuật để áp dụng thực tiễn cho nông dân và cán bộ khuyến nông tại các địa phương khác thuộc Đồng bằng sông Cửu Long.

Đến thời điểm hiện tại, dự án đã đạt được kết quả khả quan, với các mô hình hiệu quả trong cải thiện độ phì nhiêu nhất, bảo đảm sự phát triển bền vững của tài nguyên đất , đồng thời tăng hiệu quả kinh tế và thu nhập cho người dân, như mô hình lúa-đậu nành-lúa và lúa-mè-lúa có bón bổ sung phân hữu cơ. Năng suất tăng 3,7% đến 7,5% so với không bón hữu cơ ở vụ thí nghiệm thứ 6 (vụ Đông Xuân 2018-2019) và tăng 4,5% đến 10,6% ở vụ thí nghiệm thứ 9 (vụ Đông Xuân 2019-2020).