Trung Đông - Bắc Phi là khu vực có vị trí địa chính trị và địa kinh tế quan trọng đối với thế giới, với dân số trên 520 triệu người và nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, nhất là về dầu lửa, chiếm 60% trữ lượng của thế giới và khí đốt, chiếm 45% trữ lượng của thế giới. Trong những năm qua, nhờ không ngừng đẩy mạnh cải cách kinh tế, khai thác có hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên, nhiều quốc gia trong khu vực đã đạt được những thành tựu nổi bật về kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, do khoảng cách địa lý xa xôi, quan hệ hợp tác về kinh tế giữa Việt Nam với các nước Trung Đông, Bắc Phi tuy đã đạt được một số thành quả đáng ghi nhận nhưng vẫn còn khá khiêm tốn so với tiềm năng.
Phát biểu tại Diễn đàn, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh: Diễn đàn thể hiện sự quan tâm nỗ lực của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy hơn nữa quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Trung Đông, Bắc Phi vì sự phát triển và thịnh vượng chung. Mặc dù có khoảng cách xa về địa lý, từ lâu Việt Nam và các đối tác Trung Đông, Bắc Phi đã có quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống. Việt Nam luôn chú trọng thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt với các nước Trung Đông, Bắc Phi đi vào chiều sâu thực chất và hiệu quả.
Trong 10 năm qua, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Việt Nam và khu vực tăng mạnh (khoảng 900%) từ 889 triệu USD lên 7,4 triệu USD. Về đầu tư, các quốc gia vùng Vịnh đang tích cực tham gia vào nhiều dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số 14 dự án, tổng vốn đăng ký đạt 168 triệu USD. Các dự án tập trung trong các lĩnh vực dầu khí, cảng biển, công nghiệp và bất động sản… Một số doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực tham gia đầu tư vào các nước trong khu vực. Hiện Việt Nam có 08 dự án đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký đạt khoảng 121 triệu USD. Các nhà đầu tư Việt Nam đầu tư sang khu vực này tập trung chủ yếu trong các lĩnh vực dầu khí, viễn thông, xây dựng…
Thay mặt Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Thứ trưởng Nguyễn Văn Trung đã tham dự và chủ trì Phiên Tổng quan tại Diễn đàn về môi trường đầu tư và kinh doanh. Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Nguyễn Văn Trung đã tập trung vào ba vấn đề chính là: (i)môi trường đầu tư và kinh doanh tại Việt Nam, (ii) quan hệ đầu tư giữa Việt Nam với các nước Trung Đông – Bắc Phi và (iii) định hướng thu hút đầu tư của Chính phủ Việt Nam và tiềm năng hợp tác kinh tế đầu tư giữa Việt Nam với các đối tác Trung Đông – Bắc Phi.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Trung nhấn mạnh: tiềm năng và cơ hội hợp tác để cùng phát triển giữa Việt Nam và các nước Trung Đông – Bắc Phi là rất lớn, trong bối cảnh đó, rất cần có những nỗ lực và quyết tâm của các bên bằng các biện pháp cụ thể nhằm nâng cao dòng đầu tư của các nước Trung Đông – Bắc Phi vào Việt Nam và ngược lại. Việt Nam vừa đánh dấu cột mốc 25 năm thu hút vốn đầu tư nước ngoài với những kết quả đáng khích lệ. Cùng với việc cải thiện môi trường đầu tư, Việt Nam chú trọng thu hút đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia đầu tư các dự án lớn, công nghệ cao, kết cấu hạ tầng, tạo bước chuyển biến trong tái cơ cấu nền kinh tế. Tính đến nay, đã có 100 quốc gia và vùng lãnh thổ có hoạt động đầu tư trực tiếp tại Việt Nam với 15.475 dự án còn hiệu lực, vốn đầu tư đăng ký hơn 227 tỷ USD.
Diễn đàn cũng đã được nghe 14 bài trình bày của các đại diện đến từ các nước khu vực Trung Đông – Bắc Phi. trong đó, là Trưởng đoàn đầu tiên phát biểu tại Phiên Tổng quan của Diễn đàn, ông Sê-ríp Si-khi, Đại sứ An-giê-ri tại Việt Nam đã trình bày tổng quan về nền kinh tế tế An-giê-ri với những tiềm năng nổi trội như: kinh tế vĩ mô ổn định, GDP tăng trưởng cao (khoản 6% một năm), dự trữ ngoại hối duy trì ở mức cao và ổn định…Với những tiềm năng và thế mạnh của mình, An-giê-ri đã và đang phát triển nhanh. Tổng vốn đầu tư quốc gia và vốn đầu tư nước ngoài tăng ổn định, đạt 11 tỷ USD năm 2013. Về quan hệ hợp tác với Việt Nam, hai bên đang hợp tác trong lĩnh vực dầu khí cụ thể là hợp tác giữa PetroVietnam và Sonatrach.
Tiếp theo, UAE là nước thuộc khu vực Trung Đông – Bắc Phi có nhiều dự án đầu tư nhất tại Việt Nam, điều đó một lần nữa khẳng định sự quan tâm của các nhà đầu tư UAE đối với thị trường Việt nam. Phát biểu tại Diễn đàn, Ông Kha-nít Ga-nim, trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao UAE cho biết: nền kinh tế Hồi giáo có tổng giá trị lên tới 8 nghìn tỷ USD (chiếm 11%) tổng GDP toàn cầu, Dubai sẽ tổ chức Diễn đàn Kinh tế Hồi giáo thế giới năm 2014, điều đó thể hiện vị thế của UAE trên trường quốc tế. Chính phủ UAE có sức sáng tạo và khả năng thích ứng cao, UAE có hệ thống hạ tầng nói chung, hạ tầng hàng không nói riêng rất phát triển. Sân bay Dubai đứng thứ 2 trong số các sân bay đông đúc nhất thế giới. Dự kiến sân bay mới nhất Dubai “ Sân bay Quốc tế Al Maktoum” khi hoàn thành sẽ là sân bay lớn nhất thế giới. UAE hoan nghênh tất cả các du khách đến UAE để kinh doanh, du lịch và trải nghiệm cảm giác mới lạ về sự mến khách, về văn hóa và phong tục tập quán của UAE.
Nhìn chung, Trưởng đoàn các nước đều đánh giá cao vai trò của Việt Nam trong việc tổ chức Diễn đàn lần đầu tiên có ý nghĩa quan trọng này, đây là cơ hội để các nhà lãnh đạo các nước trong khu vực Trung Đông, Bắc Phi, Việt Nam và các doanh nghiệp cùng nhau trao đổi các cơ chế chính sách cũng như tiềm năng thế mạnh của mỗi nước nhằm tạo ra một làn gió mới mạnh mẽ hơn để thúc đẩy hợp tác đầu tư giữa Việt Nam và khu vực giầu tiềm năng này.
Một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của Diễn đàn hợp tác kinh tế Việt Nam – Trung Đông, Bắc Phi được tổ chức lần đầu tiên này. Chính phủ Việt Nam mong muốn Diễn đàn sẽ tạo những động lực và đột phá mới, thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam với các nước Trung Đông – Bắc Phi phát triển mạnh mẽ và hiệu quả, đặc biệt trong lĩnh vực Kinh tế, thương mại, đầu tư, dầu khí, lao động và hợp tác phát triển./.