Nhật Bản luôn giữ tốc độ đầu tư cao, ổn định,
luôn là 1 trong 2 quốc gia dẫn đầu về thu hút ĐTNN tại Việt Nam. Các dự án đầu
tư của Nhật Bản tại Việt Nam được đánh giá là hoạt động có hiệu quả, công nghệ
tốt. Đặc biệt, tác phong lao động và kỹ năng làm việc của doanh nghiệp Nhật Bản
luôn được đánh giá cao về sự cần cù chịu khó, thông minh sáng tạo và có tinh thần
trách nhiệm.
Tính đến tháng 8/2015, Nhật Bản có 2725 dự án FDI còn hiệu
lực và 37,9 tỷ USD tổng vốn đầu tư (chiếm
14,3% tổng số dự án và 14,2% tổng vốn FDI của Việt Nam), đứng vị trí thứ 2 sau Hàn Quốc. Quy mô vốn bình quân 1 dự án là 14,1 triệu
USD/dự án, nhỉnh hơn so với bình quân đầu tư 1 dự án nước ngoài đầu tư tại Việt
Nam là 13,9 triệu USD/dự án.
Tính riêng trong 8
tháng đầu năm 2015 các nhà đầu tư của Nhật Bản đã đầu tư vào Việt Nam 195 dự án cấp mới và 84 lượt dự
án tăng vốn với tổng số vốn đầu tư cấp mới và tăng thêm là 720 triệu USD, xếp vị
trí thứ 5 trong 55 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam trong 8
tháng.
Trong 18 chuyên ngành lĩnh vực đầu tư tại Việt Nam thì
lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo được các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư nhiều
nhất với 1.375 dự án với tổng số vốn đăng ký là 31,4 tỷ USD (chiếm 83,3% tổng vốn
đầu tư), đứng thứ 2 là lĩnh vực kinh doanh bất động sản với tổng số vốn là 1,66
tỷ USD (chiếm 4,4% tổng vốn đầu tư). Đứng thứ 3 là lĩnh vực xây dựng với tổng số
vốn đầu tư là 1,17 tỷ USD (chiếm 3,1% tổng vốn đầu tư). Còn lại thuộc về các
ngành lĩnh vực khác.
Nhật Bản đã đầu tư vào 49/63 tỉnh thành phố trong cả nước.
Trong đó Thanh Hóa thu hút nhiều vốn đầu tư từ Nhật Bản nhất với 10 dự án, tổng
vốn đăng ký cấp mới và tăng vốn là 9,68 tỷ USD (chiếm 25,7% tổng vốn đầu tư),
trong đó dự án lọc hóa dầu Nghi Sơn đã có tổng vốn đầu tư tới 9 tỷ USD. Đứng thứ
hai là Hà Nội với 661 dự án, với với tổng vốn đầu tư là 4,1 tỷ USD (chiếm 10,9% tổng vốn đầu tư). Bình
Dương đứng thứ 3 với 248 dự án với tổng
số vốn là 3,85 tỷ USD (chiếm 10,2% tổng vốn đầu tư). Còn lại là các địa phương
khác.
Cho đến nay,
nhiều tập đoàn lớn của Nhật Bản đã có mặt tại Việt Nam với các sản phẩm có uy
tín, có sức cạnh tranh và hàm lượng kỹ thuật cao, trong đó, có nhiều sản phẩm
thay thế hàng nhập khẩu và tham gia tích cực vào xuất khẩu. Trong lĩnh vực hóa
dầu có dự án Lọc hóa dầu Nghi Sơn tại Thanh Hóa, liên doanh giữa các đối tác
Idemitsu Kosan Co., Ltd; Mitsui Chemicals, Inc của Nhật Bản; Kuwait Petroleum
Europe B.V của Cô Oét và Tập đoàn dầu khí của Việt Nam; tổng vốn đầu tư ban đầu
là 6,2 tỷ USD và đến nay dự án đã điều chỉnh tăng vốn lên 9 tỷ USD.
Trong lĩnh vực công nghệ thông tin-điện
tử, có Hợp doanh giữa Tổng Công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam với Tập đoàn
NTT, Công ty sản xuất máy tính Fujitsu và các công ty Canon, Sony, Matsushita,
Sumitomo, Sanyo. Trong ngành công nghiệp ô tô, xe máy có Toyota, Honda, Isuzu,
Suzuki và Mitsubishi. Nhật Bản là một
trong những quôc gia đầu tiên tham gia nhiều vào ngành công nghiệp sản
xuất, lắp ráp ô tô, xe máy ở Việt Nam. Ngành công nghiệp vật liệu xây dựng cũng
đã thu hút được các dự án lớn của Nhật Bản như Công ty xi măng Nghi sơn tại
Thanh Hóa do Tập đoàn NM Cement liên doanh với Tổng Công ty xi măng Việt Nam, dự
án sản xuất kính nổi tại Bắc Ninh của Tập đoàn Nippon Sheet Glass và Toyota
Tsusho liên doanh với Công ty Viglacera.
Ngoài ra, đáng chú ý là cho đến nay các
nhà đầu tư Nhật Bản đã đầu tư xây dựng và kinh doanh cơ sở hạ tầng ba khu công
nghiệp tại Việt Nam, gồm Khu công nghiệp Nomura (Hải phòng), Khu công nghiệp
Thăng Long (Hà Nội) và Khu công nghiệp Long Bình (Đồng Nai).
FDI từ Nhật
Bản có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang đặt vấn đề
công nghiệp hoá làm chiến lược hàng đầu. Có thể nói tại Việt Nam, doanh nghiệp Nhật Bản được đánh
giá là đóng vai trò chủ đạo trong quá trình phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ
tại Việt Nam. Tháng 7/2013, Việt Nam đã phê
duyệt “Chiến lược công nghiệp hóa của Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam
- Nhật Bản hướng đến năm 2020, tầm nhìn 2030” trong đó ưu tiên phát triển
6 ngành công nghiệp: bao gồm: điện tử; máy nông nghiệp; chế biến nông, thủy sản;
đóng tàu; môi trường và tiết kiệm năng lượng; và sản xuất ô tô và phụ tùng ô
tô. Với mục tiêu đưa 6 ngành này thành những ngành công nghiệp chủ lực của
nền kinh tế, có giá trị gia tăng cao và năng lực cạnh tranh quốc tế, các ngành
này sẽ giữ vai trò dẫn dắt về thúc đẩy thu hút đầu tư của doanh nghiệp trong và
ngoài nước, trước hết là doanh nghiệp Nhật Bản. Năm 2015, Nhật Bản cam kết tiếp tục tích cực hỗ trợ Việt Nam triển khai Chiến
lược, đồng thời hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực của Việt Nam; khuyến khích
doanh nghiệp Nhật Bản tham gia dự án Đại học Việt - Nhật.