Viện
Doanh nghiệp Mỹ (AEI) vừa công bố nghiên cứu về Đầu tư nước ngoài của Trung
Quốc cho thấy: Cơ quan theo dõi đầu tư toàn cầu của Trung Quốc (CGIT) đã đưa ra
số liệu gần 560 tỷ USD của Trung Quốc đầu tư ở nước ngoài trong 10 năm qua (số
liệu Bộ Thương mại là hơn 581 tỷ USD). Trong giai đoạn năm năm đầu, đầu tư của
Trung quốc ra nước ngoài tăng khá nhanh từ 10,1 tỷ năm 2005 lên 66,5 tỷ vào năm
2010. Giai đoạn 2011-2014 tăng chậm hơn từ 73,5 tỷ USD đến 84,4 tỷ USD.
Điều
đáng chú ý là các nước lớn và giàu có lại là những nước tiếp nhận đầu tư từ
Trung Quốc nhiều nhất. Mười nước dẫn đầu tiếp nhận đầu tư của Trung Quốc với
hơn 317 tỷ USD, chiếm tới gần 57 %. Ba nước đầu tiên là Mỹ, Úc và Ca-na-đa với
lượng vốn tiếp nhận tương ứng là 78; 62,9 và 41,1 tỷ USD, riêng Mỹ giữ kỷ
lục năm thứ 3 dẫn đầu. In-đô-nê-xi-a là nước Đông Nam Á duy nhất lọt
vào Top 10 nêu trên với 14,1 tỷ USD đầu tư của Trung Quốc.
Trong
khi đầu tư của Trung Quốc tập trung vào các lớn và nước giàu có, thì lĩnh vực
hợp đồng xây dựng phân tán hơn với tổng giá trị là 432,5 tỷ USD. Giá trị các
hợp đồng xây dựng với Trung Quốc của Top
10 nước có hợp đông với Trung Quốc- hơn 170 tỷ USD trong 10 năm qua thấp hơn
nhiều so với giá trị đầu tư của Top 10 nước tiếp nhận đầu tư trực tiếp. Ni-gê-ri-a là nước đứng đầu với giá trị các
hợp đồng 21,3 tỷ USD, tiếp theo đó là Ả-rập-xê-út, Vê-nê-zu-ê-la và Pakitstan
lần lượt là 18,5; 18,1 và 18 tỷ USD. Đông Nam Á có Việt Nam, In-đô-nê-xi-a và Ma-lay-xi-a có mặt trong Top 10 nước này,
trong đó Việt Nam đứng đầu trong 3 nước với 17,3 tỷ USD và đứng thứ 6 trong Top
10 nước có hợp đồng xây dựng với Trung Quốc.
Theo
lĩnh vực hoạt động, năng lượng và điện năng là ngành có giá trị lớn nhất về cả
đầu tư trực tiếp - 247,6 tỷ USD và hợp đồng xây dựng - 202,6 tỷ USD và cũng gặp
nhiều khó khăn nhất - 89,3 tỷ USD. Lĩnh vực kim khí đứng thứ hai về đầu tư trực
tiếp với 113,4 tỷ USD nhưng lại đứng thứ 4 về hợp đồng xây dựng với 16,7 tỷ
USD. Đáng chú ý là lĩnh vực giao thông chỉ đứng thứ 6 về đầu tư với 28,3 tỷ
USD, nhưng lại đứng thứ 2 về hợp đồng xây dựng với 125 tỷ USD. Cả hai lĩnh vực
hóa chất và du lịch đều ở mức từ 4,5 đến 7 tỷ USD cho cả đầu tư trực tiếp và
hợp đồng xây dựng.
Báo cáo cũng chỉ ra những trở ngại đối với đầu tư trực tiếp
cũng như thực hiện các hợp đồng xây dựng ở nước ngoài là do tranh chấp pháp lý
ở nước sở tại (Châu Phi) và những trừng phạt quốc tế chống I ran hay nội chiến
ở Li bi. Chiến dịch chống tham nhũng của Tập Cận Bình ở trong nước cũng đã tác
động đến đầu tư ngành năng lượng ở nước ngoài.